Dla jednych brutalny sport, dla innych prawdziwa sztuka wymagająca zacięcia, umiejętności, siły i charakteru. Dla zdecydowanej większości - świetna rozrywka, która dostarcza niezapomnianych wrażeń oraz mnóstwa adrenaliny – tak samo walczącym zawodnikom, jak i obserwującym ich kibicom. Tak w dużym skrócie można opisać dyscyplinę sportową, która nieprzerwane od blisko 30 lat zyskuje na popularności. W tym artykule przyjrzymy się jej bliżej - przytaczając nie tylko definicję, ale również poruszając inne istotne wątki.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź, czym są mieszane sztuki walki, na jakich zasadach odbywają się pojedynki oraz jak zacząć trening MMA.
Czym jest MMA? Definicja, historia i charakterystyka.
MMA (mixed martial arts) jest to dyscyplina sportowa stanowiąca połączenie różnych sztuk walki. Według Wikipedii protoplastą tej dyscypliny sportowej był pankration, który uprawiano już w starożytnej Grecji. Osobiście nie sięgalibyśmy aż tak “daleko”, bowiem wiele głosów stoi za tym, że na kształt obecnego MMA największy wpływ miały brazylijskie turnieje vale tudo oraz japońskie - kakutougi. Dyscyplina, jaką znamy teraz, została zapoczątkowana przez pierwszą galę najbardziej znanej światowej federacji – UFC. W Polsce wiodącą organizacją MMA jest KSW (o czym przeczytasz za chwilę).
Reguły, czyli na czym polegają pojedynki w mieszanych sztukach walki?
Walki najczęściej odbywają się w specjalnie przygotowanej przestrzeni – oktagonie. Jest to ośmiokątny ring otoczony siatką, po którym poruszają się zawodnicy oraz sędzia ringowy. Podczas pojedynku naprzeciw siebie staje 2 zawodników, którzy wykorzystują szereg technik, chwytów i ciosów, aby zyskać przewagę oraz wygrać z rywalem.
Walka może skończyć się na kilka sposobów:
- Poprzez klasyczny nokaut, czyli spowodowanie, że przeciwnik nie będzie zdolny do kontynuowania zmagań (np. w wyniku otrzymania potężnego ciosu i utraty świadomości).
- Poprzez nokaut techniczny, czyli uszkodzenie jego ciała w taki sposób, aby nie mógł powrócić do walki.
- Poddanie, czyli zmuszenie przeciwnika do “odklepania” i w konsekwencji - rezygnacji z dalszej walki. Najczęściej przyjmuje formę duszenia lub dźwigni na wybraną część ciała.
- Poprzez decyzję sędziów, czyli (gdy rozstrzygnięcie poprzez nokaut czy poddanie nie nastąpi w regulaminowym czasie). Wówczas o wyłonieniu zwycięzcy decydują sędziowie, którzy przyznają punkty za poszczególne rundy.
Walka może być przerwana również przez sędziego ringowego, jeśli ten uzna, że jeden z zawodników jest niezdolny do walki lub dalsza jej kontynuacja może zagrażać jego życiu bądź zdrowiu.
Ile trwają walki na zasadach MMA? Z ilu rund składają się pojedynki?
W większości federacji (w tym także wiodącej - UFC) stosuje się dwa podziały. W zależności, od tego, o co rywalizują zawodnicy, wyróżniamy:
- Klasyczne pojedynki (bez tytułu mistrzowskiego na szali) trwają zazwyczaj 3 rundy, każda po 5 minut.
- Pojedynki mistrzowskie (w których zawodnicy rywalizują o tytuły w poszczególnych kategoriach wagowych) trwają przeważnie 5 rund - po 5 minut każda.
Kto może brać udział w walkach MMA? Kategorie wagowe.
W tego typu zmaganiach biorą udział zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Obie grupy są klasyfikowane nie tylko z uwagi na płeć (walki odbywają osobno pomiędzy mężczyznami i osobno pomiędzy kobietami). Istotną rolę odgrywa również waga zawodników.
Jak wiele innych rodzajów tego typu dyscyplin, również w tej występuje podział na kategorie wagowe. Warto jednak wiedzieć, że (w przeciwieństwie np. do boksu) nie jest on jednolity dla wszystkich federacji. Najpopularniejszy podział wśród mężczyzn uwzględnia 9 kategorii wagowych, do których zaliczamy takie, jak:
- Superciężka - powyżej 120 kg
- Ciężka - do 120 kg
- Półciężka - do 93 kg
- Średnia - do 84 kg
- Półśrednia - do 77 kg
- Lekka - do 70 kg
- Piórkowa - do 66 kg
- Kogucia - do 61 kg
- Musza - do 57 kg
- Słomkowa - do 52 kg
- Atomowa - do 48 kg
W przypadku kobiet podział jest dopasowany do ich charakterystyki, w związku z czym uwzględnia zazwyczaj o kilka kategorii mniej. Mogą to być na przykład:
- Lekka - do 70 kg
- Piórkowa - do 66 kg
- Kogucia - do 61 kg
- Musza - do 57 kg
- Słomkowa - do 52 kg
Jakie dyscypliny wchodzą w skład mieszanych sztuk walki?
Nazwa mieszanych sztuk walki nie jest żadnym przypadkiem. Jak już pewnie udało Ci się zauważyć - ta dyscyplina zawdzięcza ją przede wszystkim temu, że czerpie to, co najlepsze, z wielu różnych sztuk walki. Nieodzownymi elementami MMA jest walka w stójce oraz w parterze, co naturalnie wiąże się z wymianą tradycyjnych ciosów pięściami, kopnięć, chwytów, przerzutów i wielu innych. Zawodnicy walczący w MMA bardzo często wywodzą się z takich dyscyplin, jak: boks, kickboxing, jiu-jitsu, judo, sambo, zapasy, a nawet karate.
Tzw. style w MMA można zatem podzielić na 3 główne rodzaje:
- Wrestling (zapasy), który opiera się między innymi na walce w zwarciu, obalaniu oraz wyprowadzaniu ciosów w parterze.
- Grappling, który polega głównie na walce w parterze - dążącej do poddania przeciwnika przy wykorzystaniu chwytów duszących lub różnego rodzaju dźwigni.
- Striking, który koncentruje się w szczególności na walce stójkowej - polegającej na wyprowadzaniu licznych kopnięć oraz uderzeń pięściami.
Wielu zawodników specjalizuje się w konkretnym stylu walki. Jednak najlepsi w tej dziedzinie dążą do osiągnięcia jak największej wszechstronności.
Zasady, czyli co wolno, a co jest zabronione w MMA?
Dokładne wytyczne dotyczące tego, co jest dopuszczone podczas walk, a czego należy unikać, zależą od konkretnych federacji. Zdecydowana większość zabrania najbardziej niebezpiecznych działań, do których zaliczamy: gryzienie, drapanie, uderzanie w genitalia, wyprowadzanie ciosów w tył głowy, oczy i krtań, a także uderzanie głową. Niektóre “zagrania” są legalne, jednak w określonych sytuacjach. Przykład mogą stanowić kopnięcia, których nie można zadawać, gdy przeciwnik leży.
Jeśli chodzi o to, co “wolno” - do tej kategorii zaliczamy z kolei: ciosy pięściami, łokciami, kolanami oraz całymi nogami, zakładanie dźwigni, duszenia, a także przerzuty.
Rankingi i trofea w MMA – o co walczą zawodnicy?
Wybrane federacje prowadzą własne rankingi zawodników, w ramach których przydzielane są punkty do klasyfikacji. Wygrana w pojedynku najczęściej oznacza również awans. Przegrana najczęściej skutkuje z kolei spadkiem.
Fighterzy, którzy zajmują czołowe pozycje w poszczególnych kategoriach wagowych, rywalizują o tytuły mistrzowskie - najczęściej przyjmujące formę pasów, a także - pokaźne nagrody finansowe.
Federacje MMA na świecie
Po blisko 30 latach od debiutu mieszane sztuki walki zyskały popularność zarówno wśród zawodników, jak i kibiców, co naturalnie przełożyło się również na powstawanie oraz dalszy rozwój organizacji.
Obecnie praktycznie każdy kontynent ma jedną, a czasami kilka federacji, które zajmują się organizowaniem gal MMA.
W USA działają dwie najbardziej znane, które jednocześnie mają globalny zasięg, a są nimi wspomniane już UFC, a także federacji Bellator MMA. W Azji jest do One Championship, a z kolei w Europie: polskie KSW oraz Cage Warriors.
Federacje MMA w Polsce
Gale MMA w Polsce są organizowane przez kilka podmiotów, wśród których zdecydowany prym wiedzie KSW (czyli Konfrontacja Sztuk Walki). W tym miejscu warto zaznaczyć, że jest ona jednocześnie pionierem tego rodzaju sportu w naszym kraju oraz jedną z wiodących federacji MMA w całej Europie.
Inne federacje MMA, które można zaliczyć do profesjonalnych, to: FEN (Fight Exclusive Nigdy), a także Babilon MMA. Dlaczego “profesjonalnych”? Mianowicie, poza organizacjami zrzeszającymi zawodowych fighterów, w Polsce działają również tzw. federacje freak fightowe. W ich przypadku głównym aktorami przedstawienia (czytaj: uczestnikami walk w oktagonie) wcale nie muszą być doświadczeni zawodnicy. Przeciwnie! Bardzo często są to osoby, które mają bardzo mało wspólnego ze sportem, w tym: YouTuberzy, influencerzy, muzycy, aktorzy oraz wszelkiej maści celebryci.
Do tego rodzaju federacji freak fightowych zaliczają się m.in.: FAME MMA, High League, Prime Show MMA, MMA-VIP, Clout MMA i wiele innych.
Skoro omówienie poszczególnych organizacji już za nami – pora przyjrzeć się głównym autorom każdego spektaklu, czyli zawodnikom biorącym udział w tego typu zmaganiach.
Zawodnicy MMA na świecie
Absolutnie najbardziej rozpoznawalnym zawodnikiem, który znacząco przyczynił się do popularyzacji tego sportu na świecie, jest oczywiście Conor McGregor. Inne nazwiska, które również warto znać i kojarzyć, to: Israel Adesanya, Charles Oliveira, Alex Pereira, Jon Jones, Alexander Volkanovsky, Kamaru Usman. Większość z nich to zawodnicy walczący w największej federacji na świecie, czyli UFC.
Zawodnicy MMA w Polsce
Do czołówki zawodników reprezentujących nasz kraj możemy z kolei zaliczyć: Jana Błachowicza, Marcina Tyburę, Mateusza Gamrota, którzy aktualnie walczą w federacji UFC.
Do tego zaszczytnego grona należą również Michał Materla, Marcin Pudzianowski, Borys Mańkowski czy Damian Janikowski - walczący dla KSW. Inne nazwiska polskiej sceny MMA, które warto znać, to: Joanna Jędrzejczyk, Artur Sowiński oraz Marcin Różalski.
Trening MMA – jak zacząć i kontynuować karierę zawodnika?
Z uwagi na bogaty zakres technik wykorzystywanych w tego rodzaju pojedynkach, trening MMA powinien być jak najbardziej przekrojowy - uwzględniając zarówno pracę w stójce, jak i radzenie sobie podczas pojedynków rozgrywanych w parterze.
Poszczególne zajęcia bardzo często przyjmują formę ćwiczeń uwzględniających wspomniane wyżej sztuki walki (np. boks, brazylijskie jiu-jitsu, zapasy i wiele innych). W MMA szczególną rolę odgrywa kondycja. Dlatego kluczowym elementem przygotowań powinny być treningi nastawione na budowanie wydolności (zwłaszcza na bazie interwałów). Poza nimi liczy się również trening techniki i co bardzo istotne – odbywanie sparingów z innymi zawodnikami.
Pierwsze kroki w tej dyscyplinie sportu warto stawiać pod okiem doświadczonych trenerów.
Jakie ubrania sprawdzają się w mieszanych sztukach walki?
Odzież w MMA możemy podzielić się na dwie zasadnicze grupy:
- Ubrania sportowe, które wykorzystuje się podczas treningów. Do tej kategorii możemy zaliczyć koszulki typu rashguard, legginsy oraz spodenki. Ich użytkowanie zapewnia komfort w trakcie ćwiczeń, a dodatkowo – chroni przed otarciami i innymi uszkodzeniami ciała.
- Stroje sportowe, które zakłada się na zawody. W tym przypadku ubrania MMA ograniczają się zazwyczaj do samych spodenek lub krótkich legginsów.
Ponadto, zawodnicy biorący udział w pojedynkach MMA są zobowiązani do zakładania odpowiednich rękawic oraz ochraniaczy na zęby. Stosowanie obuwia nie jest popularne, bowiem większość sportowców walczy na boso.
Szukasz odzieży MMA, która sprawdzi się na zawodach i podczas treningów?
Zajrzyj do internetowego sklepu SMMASH, gdzie czeka na Ciebie bogata lista produktów, dzięki którym łatwo skompletujesz swój zestaw. Znajdziesz u nas między innymi szeroki wybór rashguardów (z długim i krótkim rękawem), legginsów oraz spodenek treningowych – w wielu wariantach wzorów i kolorów.
Szukasz ubrań MMA, które będą niepowtarzalne? Zaprojektuj je! W tym celu możesz skorzystać z intuicyjnego narzędzia X-CREATOR, które pozwoli wybrać Ci konkretny krój, określić wzór, dobrać kolorystykę i... stworzyć jedyne w swoim rodzaju produkty.