Dwie osoby stają naprzeciwko siebie. Każda z nich ma tylko jeden cel - zrobić wszystko, aby być lepszym, “wypunktować” lub powalić przeciwnika na deski i sprawić, aby to jej dłoń została wniesiona do góry przez sędziego. Przyznaj, że to całkiem zgrabnie ubrane określenie sportu, jakim jest boks, prawda? Chcesz dowiedzieć się na jego temat nieco więcej? Zapraszamy!
Poznaj definicję i zasady obowiązujące w boksie zawodowym oraz amatorskim. Jak się za to zabrać i co warto wiedzieć? Te plus więcej ciekawych wskazówek znajdziesz tutaj.
Czym jest boks?
Boks (box, boxing, pięściarstwo) to dyscyplina sportowa, której początki sięgają aż do starożytnej Grecji. Co prawda, w tamtych czasach miały one znacznie brutalniejszy charakter. Walki były toczone na gołe pięści, przez co zawodnicy wychodzili z nich bardzo popróbowani, a w skrajnych przypadkach - umierali (na ringu lub poza nim).
Bardziej cywilizowana odmiana boksu pojawiła się setki lat później - dokładnie w XVIII-wiecznej Anglii. Wówczas nadal walczono bez rękawic. Konieczność ich zakładania pojawiła się ponad 100 lat później - i to właśnie od tego momentu możemy śmiało mówić, że ten sport zaczął się cywilizować i brać pod uwagę bezpieczeństwo zawodników.
W kolejnych latach formułowano nowe zasady - takie, jak np. podział walki na 15 (a potem 12) 3-minutowych rund, czy też dodanie punktacji (początkowo rywalizacja kończyła się, gdy 1 z zawodników nie był zdolny do walki). Ustandaryzowała się również przestrzeń toczenia walk - otoczony linami ring o odpowiednich wymiarach. Dla boksu amatorskiego pojedynczy bok liczy 4,3 - 6,1 m. Natomiast dla zawodowego 5,9 - 6,1 m.
Przez te wszystkie lata jednak jedna rzecz nie uległa zmianie. Pięściarstwo to zmagania, w których naprzeciw siebie staje 2 zawodników. Jeżeli interesujesz się innymi sportami walki - koniecznie poczytaj o MMA, któremu poświęciliśmy osobny wpis na blogu SMMASH.
Znani bokserzy - Polska i świat
Do całkiem niedawna to właśnie box był jednym z najpopularniejszych sportów walki, który przyciągał całe rzesze kibiców (zarówno przed telewizory, jak i bezpośrednio do hal). Do czołowych reprezentantów tej dyscypliny należą tak znane i cenione nazwiska, jak: Muhammad Ali, Mike Tyson, Evander Holyfield, Riddick Bowe, Roy Jones Jr., czy Oscar de la Hoya.
W tym aspekcie nasz kraj również nie ma się czego wstydzić. Polscy bokserzy, którzy zyskali światową sławę i renomę, to chociażby: Andrzej Gołota, Dariusz Michalczewski, Krzysztof Włodarczyk. Nasi reprezentanci radzili (i nadal radzą sobie wyśmienicie) zarówno w boksie amatorskim, jak i zawodowym.
Przebieg i zakończenie walk bokserskich
Każdą rundę rozpoczyna sędzia, który daje sygnał do rywalizacji. Wszystkie zmagania pięściarzy odbywają się w tzw. stójce, a jedynymi ciosami, jakie mogą stosować, są te wyprowadzane dłońmi zabezpieczonymi rękawicami. Do najpopularniejszych technik atakujących zaliczamy między innymi ciosy proste, sierpowe, a także podbródkowe. Bokserzy mogą kierować je na twarz, a także tułów oponenta.
Do pozycji obronnych zaliczamy z kolei te, które blokują wyprowadzone ciosy (np. garda), jak również te, które mają na celu całkowicie uniknięcie przyjęcia ciosu (odskok, odchylenie, zwarcie itp.).
Walka bokserska może zakończyć się poprzez:
- Nokaut - gdy przeciwnik padnie na ring i nie podniesie się w trakcie, gdy sędzia odlicza do 10. Sytuację, w której zawodnik podniesie się po takim ciosie, nazywamy nokdaunem (knockdown). Jeżeli dojdzie do niego 3 razy w ciągu jednej rundy - oznacza to automatyczną wygraną przeciwnika.
- Punktację - gdy walka zostanie rozegrana w pełnym wymiarze czasu, to trzej niezależni sędziowie zdecydują o jej wyniku. Za każdą rundę przyznają określoną liczbę punktów (odpowiednio 10 punktów dla zwycięzcy oraz 9 dla przegranego). Na końcu są one sumowane.
- Złamanie zasad - gdy zawodnik nie będzie walczył zgodnie z regułami.
Walka bokserska może zostać przerwana również wtedy, gdy jeden z pięściarzy nie będzie w stanie jej kontynuować. Takie sytuacje zdarzają się, zwłaszcza gdy dozna poważnej kontuzji.
Zakazy obowiązujące w ringu. Czego NIE wolno robić?
Oprócz rzeczy, które zawodnicy mogą wykonywać, istnieje również cała lista aktywności, które są surowo zabronione. Zaliczamy do nich, chociażby:
- Ciosy poniżej pasa, w tył głowy, plecy, a także nerki.
- Wyprowadzanie ciosów otwartą dłonią, łokciami, nogami oraz głową (a także gryzienie).
- Przytrzymywanie, popychanie, szarpanie przeciwnika.
- Atakowanie po zakończeniu rundy.
Popełnienie jednego lub kilku z powyższych “wykroczeń” może skutkować odjęciem punktów, ostrzeżeniem, a w ostateczności - dyskwalifikacją zawodnika, który się tego dopuścił.
Rodzaje walk bokserskich - co warto wiedzieć?
Podobnie, jak w wielu innych sportach walki, również w boksie obowiązują pewne reguły, które dotyczą liczby i czasu trwania rund, przyznawania punktacji, ubrania i wyposażenia, a także dozwolonych ciosów oraz zabronionych zachowań.
W obecnych czasach decyduje o nich przede wszystkim konkretny typ zmagań. W tej materii wyróżniamy:
- Boks amatorski (zwany także olimpijskim), w ramach którego zmagają się przede wszystkim młodzi i aspirujący zawodnicy. Rywalizacja toczy się m.in. o mistrzostwa krajów, światowe, a także medale olimpijskie.
- Boks zawodowy, czyli ten, który znasz przede wszystkim z telewizji i wielkich, ogólnoświatowych gal. W tym przypadku bokserzy walczą o tytuły niezależnych federacji, a także… ogromne pieniądze.
Większość zawodników zaczyna swoje kariery w boksie olimpijskim, aby potem rozwijać i kontynuować je już na zawodowych ringach. Przejścia z boksu zawodowego do amatorskiego już nie ma.
Boks (olimpijski) amatorski
Pojedynki amatorów są podzielone na 3 rundy (czas trwania każdej to 3 minuty). Zawodnicy występują w koszulkach (jeden w czerwonej, drugi w niebieskiej). Do niedawna obowiązywał również wymóg noszenia specjalnych kasków ochronnych, jednak został już wycofany.
Kategorie wagowe obowiązujące w pięściarstwie amatorskim, to:
- papierowa: 46 - 49 kg
- musza: do 52 kg
- kogucia: do 56 kg
- lekka: do 60 kg
- lekkopółśrednia: do 63,5
- półśrednia: do 69 kg
- średnia: do 75 kg
- półciężka: do 81 kg
- ciężka: do 91 kg
- superciężka: powyżej 91 kg
Boks zawodowy
Zmagania zawodowców mogą trwać od 9 do nawet 12 rund (czas pojedyncze rundy dla mężczyzn to 3 minuty, zaś dla kobiet - 2 minuty). Zawodnicy występują bez koszulek i bez kasków.
Kategorie wagowe, w ramach których rywalizują zawodowi bokserzy
Jak zaraz się przekonasz - tutaj podział jest większy i zdecydowanie bardziej szczegółowy.
- słomkowa: do 47,627 kg
- junior musza / lekkomusza: do 48,998 kg
- musza: do 50,820 kg
- junior kogucia / supermusza: do 52,163 kg
- kogucia: do 53,524 kg
- junior piórkowa / superkogucia: do 55,338 kg
- piórkowa: do 57,153 kg
- junior lekka / superpiórkowa: do 58,967 kg
- lekka: do 61,235 kg
- junior półśrednia / lekkopółśrednia: do 63,503 kg
- półśrednia: do 66,678 kg
- junior średnia / superpółśrednia: do 69,853 kg
- średnia: do 72,575 kg
- superśrednia: do 76,204 kg
- półciężka: do 79,379 kg
- junior ciężka / lekkociężka: do 90,719 kg
- ciężka: powyżej 90,719 kg
Sprzęt i ubiór do uprawiania boksu
Podstawowe akcesoria każdego pięściarza to:
- Dedykowane rękawice bokserskie (pełne, bez tzw. palców, z wypełnieniem, które amortyzuje siłę ciosów). Pod rękawicami stosuje się specjalne bandaże / taśmy, które zapewniają stabilizację i lepszą ochronę.
- Spodenki do walki (zazwyczaj z luźnymi nogawkami).
- Buty bokserskie (wiązane i sięgające powyżej kostki).
- Ochraniacze (zębów oraz podbrzusza).
Jak i czym trenować boks?
Jeśli mówimy z kolei o treningach przygotowujących do takich pojedynków - tutaj arsenał bokserski jest dużo większy. Poza wyżej wymienionymi rękawicami, ubiorem, ochraniaczami, czy obuwiem - wykorzystuje się m.in. worki i gruszki treningowe, a także głowice umieszczone na specjalnych sprężynach.
Trening bokserski nie powinien koncentrować się jedynie na aspektach technicznych. Równie ważne, co poprawność wyprowadzania ciosów, jest także: taktyka, siła oraz kondycja. Właśnie dlatego regularne zajęcia bokserskie powinny uwzględniać:
- Sparingi (pojedynki z innymi zawodnikami).
- Ćwiczenia cardio (bieganie, skakanie na skakance).
- Siłownię (przy użyciu ciężarów oraz maszyn).
Większość elementów możesz wykonać w domu lub na siłowni. Jeśli jednak zależy Ci na rozwoju w tej dyscyplinie sztuk walki - polecamy poszukać zajęć bokserskich, które są organizowane w Twojej okolicy.
Czy warto? Co daje trenowanie boksu?
Pomijając osoby, dla których ten sport jest sposobem na życie i zarabianie - warto mieć na uwadze, że taka sztuka walki stanowi również doskonały krok w stronę zachowania formy i aktywnego spędzania czasu.
Może być ciekawą opcją, jako hobby - zwłaszcza dla młodych osób. Natomiast dla odrobinę starszych - okazać się rozwiązaniem, które pozwoli poprawić kondycję, ogólną sprawność, a także - dawać ogromną satysfakcję.
Ubrania bokserskie (i nie tylko), które pozwolą zacząć trenować pięściarstwo?
Jeśli ich szukasz - koniecznie zajrzyj do internetowego sklepu z odzież sportową SMMASH. Znajdziesz tam zarówno koszulki, bluzy, spodnie, kurtki, jak i spodenki, które pozwolą Ci się ubrać wygodnie i stylowo - “od stóp do głów”. Zapraszamy na zakupy - zarówno fanów boksu, jak i innych sztuk walki.